Jak udzielić pierwszej pomocy ofierze mrozu?
Każdej zimy wiele osób umiera z wychłodzenia organizmu. Tymczasem wiele z nich można uratować, udzielając choćby podstawowej, pierwszej pomocy. Jak to zrobić, wyjaśniają nasi specjaliści z Zespołu ds. Pierwszej Pomocy.
Niska temperatura powietrza w połączeniu z siłą wiatru przyczynia się do wychłodzenia organizmu. Hipotermia to znaczny spadek temperatury ciała połączony z zaburzeniem termoregulacji organizmu. W wyniku obniżenia temperatury ciała życiowe procesy ulegają zwolnieniu i następuje ogólne pogorszenie sprawności. Może nawet w skrajnych przypadkach stanowić zagrożenie dla życia człowieka. Najbardziej narażeni na wychłodzenie to ludzie bezdomni, którzy przebywają w nieogrzewanych pomieszczeniach tj, pustostany, altanki na działkach czy piwnicach.
Wyróżnia się trzy stopnie hipotermii ze względu na głębokość obniżenia temperatury ciała:
Lekki (temperatura ciała spada do 32-35 C), charakteryzujący się uczuciem marznięcia, skóra jest blada i zimna. Występują dreszcze i drżenie mięśni. Słabną ramiona i nogi, dołączają się zawroty głowy, niepokój i dezorientacja.
Średni (temperatura ciała spada do 30-32 C), w którym następuje stadium wyczerpania, w którym objawy hipotermii lekkiej nasilają się. Dodatkowo pojawia się brak wrażliwości na bodźce i sztywnienie mięśni. Przechłodzony organizm dostaje skurczów mięśni, zachowuje się apatycznie i cierpi na zaburzenia świadomości, które powodują zobojętnienie na własny los (poszkodowany nie jest w stanie sobie pomóc).
Ciężki (temperatura ciała spada poniżej 30 C) - człowiek jest w stanie bezwładności. Poszkodowany nie odczuwa bólu, zachowaniem przypomina osobę po spożyciu alkoholu. Jego mowa jest bełkotliwa i występuje niezborność ruchowa. Puls jest słabo wyczuwalny a oddech wolny i płytki. Zanika reakcja źrenic na światło, co jest spowodowane niedotlenieniem mózgu. Poszkodowany ostatecznie traci przytomność.
Obniżenie temperatury ciała do 25 C może prowadzić do śmierci.
Algorytm postępowania w przypadku hipotermii:
1. Sprawdzić czy jest bezpiecznie.
2. Założyć rekawiczki.
3. Ocenić stan ogólny poszkodowanego (sprawdzić przytomność i oddech)
4. Wezwać pogotowie
5. Zabezpieczyć poszkodowanego przed dalszym wychłodzeniem:
- gdy jest to możliwe przenieść lub zaprowadzić poszkodowanego do ciepłego pomieszczenia , w innym przypadku starać się znaleźć miejsce osłonięte od śniegu, wiatru i deszczu,
- jeżeli ubranie poszkodowanego jest mokre należy jak najszybciej zdjąć je bez zbędnego poruszania poszkodowanego (np. rozcinając je),
- w przypadku podejrzenia odmrożenia okolic dystalnych ciała tj. uszy, nos, ręce i stopy należy rozluźnić uciskające części garderoby, które ograniczają ukrwienie,
- poszkodowanego należy okryć kocem lub folią izotermiczną złotą stroną do góry,
- ddatkowo wskazane jest okrycie szyi i głowy co zmniejszy utratę ciepła.
6. Gdy poszkodowany jest przytomny możemy podać do picia gorące napoje (wskazane są z dużą zawartości cukru np. z sokiem malinowym). W żadnym przypadku nie podajemy alkoholu, który powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, a tym samym potęguje oziębienie organizmu.
7. W przypadku stwierdzenia uszkodzeń skóry zabezpieczyć je suchym opatrunkiem.
8. W przypadku , gdy osoba poszkodowana jest nieprzytomna, a ma czynności życiowe ułożyć w pozycji bezpiecznej, która zapewni swobodne oddychanie.
9. Stale kontrolować oddech poszkodowanego.
10. Kiedy dojdzie do zatrzymania oddechu i krążenia należy przystąpić do resuscytacji krążeniowo – oddechowej.
W żadnym przypadku NIE WOLNO:
- pocierać stóp i rąk poszkodowanego, ponieważ możemy spowodować dodatkowe uszkodzenia skóry (nie wolno również nacierać śniegiem!);
- zostawić poszkodowanego samego;
- gwałtownie poruszać poszkodowanym, ponieważ może to doprowadzić do szybkiego przemieszczenia się schłodzonej krwi w kierunku serca;
jw/eb/KSP